Aktualności

W dwudniowej konferencji Rzeka w mieście. Jako odbudowywać utracony potencjał ekosystemów rzecznych wzięło udział ponad 100 uczestników i uczestniczek . W ciągu dwóch dni wydarzenia zorganizowanego przez Fundację Sędzimira można było posłuchać debat i wziąć udział w warsztatach poświęconych wzmacnianiu przyrodniczej funkcji rzek.

Podczas pierwszego dnia szczególnym zainteresowaniem cieszyły się przykłady dobrych praktyk. I tak np.:

1. Monika Gołębiewska-Kozakiewicz z Zarząd Zieleni Warszawy opowiedziała o Szuwarze Warszawskim, projekcie renaturyzacji zbiorników w pięciu stołecznych dzielnicach, nieuregulowanym praskim brzegu rzeki i Kamień. Pawilon Edukacyjny, czyli nieformalnym ratuszu nieformalnej Dzielnicy Wisła.
2. Ilona Biedron przywołała wizytę studyjną przeprowadzoną w Oslo, o której pisaliśmy już wielokrotnie. Natomiast główny panel ekspercki poprowadził Tomasz Bergier. Jako klucza do dyskusji użył rozdziałów naszej nowej publikacji 𝐑𝐳𝐞𝐤𝐚 𝐰 𝐦𝐢𝐞ś𝐜𝐢𝐞. Co ułożyło się w panoramę okołorzecznych zagadnień.
3. Anna Januchta-Szostak z Politechnika Poznańska przedstawiła krótką historię frontów wodnych. Od czasów, kiedy dominowała użyteczność rzek związana z żeglugą, energetyką, kanalizacją i poborem wody do czasów obecnych, skupionych na renaturyzacji i funkcjach reprezentacyjnych.
4. Łukasz Pawlik z Kraków w zieleni ZZM pokazał jak parki rzeczne mogą pomóc w odbudowie korytarzy ekologicznych. Dawna stolica buduje sukcesywnie błękitno-zieloną sieć od połowy lat 90. i z czasem uczyniła z niej flagowy projekt.
5. Agnieszka Kowalkiewicz z Gdańskie Wody podkreśliła, że to nie przyjaźń a strach przed wodą zmusiła miasto do działania. W lipcu 2016 roku deszcze nawalne wywołały w Gdańsku powódź, w wyniku której zginęły dwie osoby, zerwana została trakcja wywołując czasowe załamanie systemu komunikacyjnego miasta. Odtąd Gdańsk wyrósł na lidera zagospodarowania wód deszczowych.
6. Na tym tle Dzielnica Wisła prezentowała się jako przykład osobny, bo dość rozrywkowy. Praski, dziki brzeg i zrewitalizowane bulwary po drugiej stronie rzeki, z warszawskiego odcinka Wisły tworzą towarzyski hotspot z frekwencją sięgającą latem nawet stu tysięcy osób. Co wymaga godzenia potrzeb obrońców przyrody, miłośników sportów wodnych, czy osób korzystających z zaplecza imprezowego.

W drugim dniu konferencji ośmiu specjalistów wprowadzało uczestników w niuanse swoich rozwiązań podczas warsztatów „world cafe”. Przy każdym ze stolików odbywały się po cztery rundy kameralnych spotkań. Całość zakończyło podsumowanie na forum. Przy stolikach omówiono liczne udane praktyki, w tym m.in.:

1. Łukasz Pawlik (Kraków w zieleni ZZM) i Agnieszka Mędrek przedstawili przykład krakowskich parków a szczególnie doliny rzeki Drwinki, która zyskała już sporą sławę i osobną publikację książkową. Wszystko dzięki intensywnym działaniom lokalnych aktywistów, zrzeszonych pod egidą Stowarzyszenia Drwinka. Spotkania z uczniami, wystawy, wydarzenia biblioteczne, spacery w terenie złożyły się na społeczne ratowanie przyrodniczego potencjału Drwinki połączone z nauką metod pracy botaników.
2. Elżbieta Stanke przedstawiła bardzo udaną i zakończoną w 2021 roku renaturyzację odcinka rzeki Mlecznej w Radomiu. To niby tylko 350 metrów, za to metodycznie i kompleksowo poprowadzono przeobrażenie od wyprostowanego kanału do meandrującej rzeki, z odbudową zdegradowanych siedlisk, uwzględnieniem zatok zastoiskowych, kolektorów, ramp żwirowych a nawet kładki zachęcającej do korzystania z nowej przestrzeni.
3. Maciej Humniczewski przybliżył case rzek Drzewiczki i Wąglanki, które w Opocznie zostały wpisane na listę priorytetów. Poprawa ich stanu ekologicznego, badania hydrologiczne, bezpieczeństwo powodziowe, przygotowanie zlewni do zmian klimatycznych, stabilizacja przepłwów i żwirowo-kamienne bystrza to tylko wybrane wątki poruszone przy opoczańskim stoliku.
4. Sebastian Szklarek postanowił przymierzyć się do zagadnienia oczyszczalni roślinnej. O tyle trudny temat, że związany z ograniczoną przestrzenią jednego z łódzkich parków. Ponieważ Szklarek jest badaczem, blogerem i projektantem w jednej osobie sypał też pomysłami realizowanymi w Gnieźnie i innych miastach.
5. Agnieszka Kowalkiewicz prezentowała całą listę metod stosowanych przez Gdańskie Wody. Gdańsk nazywany małymi Bieszczadami, ze względu na różnicę 180 metrów między najwyższym a najniższym punktem, to kopalnia przykładów. Niemal 150-osobowy zespół Gdańskich Wód rozwija całe spektrum metod od innowacyjnych projektów prowadzonych z Politechnika Gdanska, po rutynowe wręcz korzystanie z niecek trawiastych, w ramach interwencji prowadzonych w „Czarnych Punktach”. To wewnętrzna nazwa miejsc podtopień zgłaszanych przez mieszkańców za pośrednictwem infolinii. Gdańsk to przykład podejścia systemowego do wód opadowych i całej zlewni.
6. Joanna Rayss pokazała projektanckie kruczki wprost z Młodego Miasta w Gdańsku. Tu współpraca ze świadomym deweloperem pozwoliła na stworzenie modelowego osiedla z zielonymi dachami i podziałem na mikrozlewnie. Wyznawczyni metody „projektujmy zieleń, a nie koncentrujmy się na nazwach rozwiązań” przekonywała, że większe znaczenie ma uważny dobór roślin. To między innymi Manna Mielec i Kosaciec Żółty znalazły się na liście topowych, lokalnych roślin, odpornych i zarazem uniwersalnych.
7. Weronika Mazurek stworzyła w tym gronie swoją osobną ścieżkę. Skoncentrowała uwagę na komunikacji i działaniach społecznych. Swój narzędziownik zamknęła w zgrabnej formule High 5. A zasugerowane w prezentacji przepisy na sukces to:

• szukanie uwagi, czyli pozytywne „irytowanie” odbiorców kampanii,
• storytelling, rozumiany jako szukanie najbardziej nośnych i osobistych opowieści,
• współpraca z influencerami, takimi jak Daniel Petryczkiewicz, obrońca rzeki Małej,
• bycie na bieżąco z tematami, którymi żyją media społecznościowe,
• w końcu tytułowe High 5, to sojusz z ruchami społecznymi, aktywistami i decydentami, którzy są gotowi do współpracy nad danym przypadkiem rzeki.

Zwieńczeniem całej konferencji były wizyty studyjne poza Centrum Kreatywności Targowa.

Wszystkim prelegentom i uczestnikom dziękujemy za aktywny udział. Cieszymy się, że organizatorzy wybrali naszą przestrzeń na spotkanie. To była czysta przyjemność gościć Was podczaswydarzenia. Partnerem organizacyjnym i merytorycznym był Zarząd Zieleni Warszawy.

Autorem zdjęć jest pan Adam Pływaczewski