15 listopada br. w Centrum Kreatywności Targowa odbył się VIII Kongres Osób z Niepełnosprawnościami, które otworzył Marcin Wiącek Rzecznik Praw Obywatelskich. Kongres był zorganizowany przez Polskie Forum Osób z Niepełnosprawnościami we współpracy z European Disability Forum oraz organizacjami pozarządowymi z całego kraju. Wydarzenie objął honorowym patronatem Rzecznik Praw Obywatelskich.
W tym roku mija 10 lat od ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami. To dobry czas na refleksję, podsumowania, ale także zastanowienie się nad przyszłością wdrażania Konwencji. Ostatni okres – zarówno pandemia COVID-19, jak i wojna w Ukrainie – pokazał, że szczególnie istotne są jej postanowienia dotyczące obowiązków państw wobec osób z niepełnosprawnościami w sytuacjach kryzysowych. Od lat toczy się również ożywiona dyskusja na temat konkretnych instrumentów, które powinny zostać wdrożone jako realizacja Konwencji.
Z kolei w obszarze edukacji dzieci z niepełnosprawnościami przyjęte już koncepcje, zgodne z Konwencją, zaczęły być podważane w debacie publicznej. Dlatego tematyka VIII Kongresu Osób z Niepełnosprawnościami obejmowała zarówno refleksję nad bieżącym stanem jej wdrażania, jak i działaniami na przyszłość.
Troska o rozwiązywanie problemów w tym obszarze należy do priorytetów mojego urzędu – zaznaczył i wskazał, że jest to walka o to, aby w każdym wymiarze osoby z niepełnosprawnościami mogły uczestniczyć na równych prawach w życiu społecznym, gospodarczym, politycznym i kulturalnym (…) Od dawna podkreślamy, że tylko działania kompleksowe i długofalowe, realizowane według określonego harmonogramu i z wykorzystaniem odpowiednich środków finansowych mogą nas doprowadzić do celu, jakim jest zmiana charytatywnego modelu wsparcia niepełnosprawności na model oparty na prawach człowieka. Konieczna jest więc deinstytucjonalizacja systemu wsparcia, aby każdy mógł mieszkać w wybranym przez siebie miejscu, dokonywać swobodnych wyborów i otrzymać takie wsparcie jakiego oczekuje, np. asystenta osobistego, tłumacza polskiego języka migowego – mówił Rzecznik i wskazał, że będzie monitorować realizację Strategię Rozwoju Usług Społecznych do 2030 r., w której opisano przejście od opieki o charakterze instytucjonalnym do opieki świadczonej w środowisku rodzinnym i społeczności lokalnej. Jednym z najważniejszych instrumentów w procesie deinstytucjonalizacji jest dostępność usług asystenta osobistego osoby z niepełnosprawnością – tłumaczył i zwrócił uwagę, że w Kancelarii Prezydenta trwają prace nad projektem ustawy o asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami, w których udział bierze również przedstawiciel RPO. Jest to ustawa bardzo potrzebna, dlatego staram się wspierać tę inicjatywę Pana Prezydenta.
Marcin Wiącek, Rzecznik Praw Obywatelskich
Na Kongresie działało stoisko Rzecznika Praw Obywatelskich obsługiwane przez pracowników Centrum Projektów Społecznych Biura RPO.
Tematami debat eksperckich tegorocznego Kongresu Osób z Niepełnosprawnościami były:
- 10 lat Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami w Polsce
- Konwencja w sytuacjach kryzysowych
- Przyszłość Konwencji w Polsce
- Edukacja włączająca szansą dla wszystkich
Środowisko osób z niepełnosprawnościami spotyka się na corocznym Kongresie Osób z Niepełnosprawnościami od 2015 r., by domagać się rzeczywistego równego traktowania. Gwarantuje im to Konwencja ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami, którą Polska ratyfikowała w 2012 r. Mimo to, prawo do godnego i niezależnego życia w wielu obszarach nie jest realizowane.
Kongres był znakomitą okazją do przypominania znaczenia Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami. To płaszczyzna wymiany informacji i doświadczeń, czas merytorycznej dyskusji, a także inspiracja do dalszych wspólnych działań na rzecz pełnego wdrożenia Konwencji, zgodnie z wyrażoną w niej zasadą „nic o nas bez nas”.
Uchwała kończąca VIII Kongres Osób z Niepełnosprawnościami w dniu 15 listopada 2022 r.
My, Uczestnicy i Uczestniczki VIII Kongresu Osób z Niepełnosprawnościami:
- Żądamy po raz kolejny pełnego wdrożenia Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami we wszystkich sferach życia i dla wszystkich osób z niepełnosprawnościami, w tym osób wymagających najbardziej intensywnego wsparcia!
- Żądamy ujednolicenia i przyjęcia konwencyjnego modelu orzekania o niepełnosprawności!
- Żądamy stworzenia warunków do realizacji prawa do edukacji włączającej!
- Żądamy zapewnienia możliwości korzystania z usług rynku pracy w celu utrzymania zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami!
- Żądamy systemowego – ustawowego – uregulowania asystencji osobistej urzeczywistniającej podmiotowość osób z niepełnosprawnościami!
- Żądamy systemowego – ustawowego – finansowania zindywidualizowanego pakietu wsparcia osób z niepełnosprawnościami w taki sposób, żeby usługi były gwarantowane, a osoba z niepełnosprawnością miała możliwość wyboru usługodawcy!
- Żądamy jak najszybszego wdrożenia systemu wspieranego podejmowania decyzji!
- Żądamy ustawowego uregulowania możliwości porozumiewania się za pomocą komunikacji alternatywnej i wspomagającej (AAC)!
- Żądamy uwzględnienia w procesie wdrażania Konwencji standardów konwencyjnych odnoszących się do osób z niepełnosprawnościami w sytuacjach kryzysowych!
- Nic o nas bez nas!
Razem możemy więcej!
